Niespełna rok po rozpoczęciu rosyjskiej inwazji na Ukrainę w Islandii wciąż zauważalne jest wysokie (względem ostatnich lat) poparcie dla członkostwa kraju w Unii Europejskiej. Z przeprowadzonego na początku lutego 2023 roku sondażu przeprowadzonego przez firmę Maskina wynika, iż 40,8% obywateli Islandii opowiada się za przystąpieniem do Unii Europejskiej, a 35,9% jest przeciw.
W grudniu 2022 roku przeprowadzono badanie mające na celu ukazać stosunek Islandczyków do przeprowadzenia referendum ws. wznowienia przez Islandię negocjacje akcesyjne z UE. Zdecydowana większość badanych jest za przeprowadzeniem referendum (ponad 66%), a przeciw było 34%. W 2022 roku powstała organizacja Evrópuhreyfingunni (Ruch Europejski), która powstała w celu promowania prounijnego stanowiska w kraju.
Islandia wystąpiła o członkostwo w UE w lipcu 2009 roku. Negocjacje akcesyjne rozpoczęły się rok później w lipcu 2010 r. Na szczycie UE 17 czerwca 2010 r. Rada Europejska stwierdziła, że Islandia spełnia kryteria kopenhaskie, i podjęła decyzję o rozpoczęciu negocjacji akcesyjnych. 26 lipca Rada uzgodniła ramy negocjacji z Islandią i rozpoczęła negocjacje akcesyjne. W 2013 roku Partia Niepodległości i Partia Postępowa wygrały wybory parlamentarne w Islandii i doszły do porozumienia, iż przeprowadzą referendum ws. członkostwa, a negocjacje z Unią Europejską nie będą kontynuowane. Ostatecznie do referendum nie doszło, ponieważ w 2015 roku rząd ogłosił wycofanie kandydatury Islandii bez rozpisywania referendum.
Dla Islandii członkostwo w Unii Europejskiej niesie za sobą zarówno korzyści, jak i straty. Jednakże nie ma na ten moment żadnych planów, aby Islandia wstąpiła do Unii Europejskiej. Z perspektywy UE poszerzenie struktur o 2 państwa Europy Północnej atrakcyjne surowcowo i turystycznie może nieść za sobą ogromne korzyści. Wydarzenia na Ukrainie są dodatkowym determinantem do ponownego poruszenia kwestii referendum do UE i korzyści dla Islandii wynikających z członkostwa. Islandia wraz z Norwegią jest rozpatrywana jako przyszły członek UE, ale na ten moment sprawa członkostwa obu państw jest wykluczona. Norwegowie i Islandczycy są niechętni do dzielenia się łowiskami i bogactwem naturalnym z biedniejszymi państwami członkowskimi UE.
Fot: Flickr / aut. lightwrite
Źródło:
Strona organizacji Evrópuhreyfingunni (Ruch Europejski), https://evropa.is/frettir/aukin-kraftur/
M. Gibała, Młodzi mieszkańcy Norwegii i Islandii chcą byc w Unii Europejskiej. Jak wojna w Ukrainie zmienia społeczeństwa północnej Europy (07.12.2022 r.), Nowa Europa Wschodnia, https://new.org.pl/2609,gibala_norwegia_unia_europejska_spoleczenstwo.html
M. Gibała, Czy Islandia i Norwegia wejdą do unii (28.04.2022 r.), Fundacja Liberte! https://liberte.pl/czy-islandia-i-norwegia-wejda-do-unii
Iceland, European Commission https://www.consilium.europa.eu/pl/policies/enlargement/iceland/