Centralnym punktem w żądaniach Eflingu są rosnące koszty życia na Islandii w stolicy Islandii – Reykjaviku które są zdecydowanie większe niż w wreszcie kraju. Roczny wzrost ceny mieszkania wzrósł o około 13% r/r. Przez ostatnie 3-4 lata zauważalny był boom mieszkaniowy. Często bywało też tak, żeby móc kupić mieszkanie należało zapłacić więcej niż cena wywoławcza. Sytuacja mieszkaniowa jest kluczem do zrozumienia problemów, z jakimi boryka się Islandia. Kraj ten ma poważny problem z niedoborem mieszkań, co skutkuje sytuacją, w której ludzie mieszkają dosłownie wszędzie. Przekształca się garaże, piwnice i każde inne dostępne miejsce w mieszkanie, jednak liczba nowych mieszkań nie rośnie tak szybko, jak potrzebują tego mieszkańcy. W samym tylko pierwszym kwartale tego roku ponad 25 000 osób poszukiwało mieszkań, co stanowi duże wyzwanie dla władz kraju.
Bardzo dużym problemem jest również struktura płacowa, ponieważ członkowie Eflingu są w większości niewykwalifikowanymi imigrantami (dosyć często bez wykształcenia). W Islandii, zazwyczaj płace rosną wraz z długością stażu w pracy. Im dłużej pracuje się w danej firmie, tym wyższe wynagrodzenie. To była istotna część sporu, ponieważ chodziło o pieniądze, które mieli zarabiać pracownicy z najmniejszym stażem pracy. Wiązało się to z kolejnymi żądaniami innych związków, ponieważ umowa obecna podpisana między SGS a SA opiewa tylko na rok.
Aktualna sytuacja w negocjacjach
Nadal zauważalny jest brak postępów w negocjacjach, a perspektywy na przyszłość są bardzo niepewne. Z jednej strony widoczna jest blokada pracowników związkowych, a z drugiej strony zaczyna przybywać strajków, co tylko pogarsza sytuację. Niedawno przegłosowano zakaz nadgodzin na lotnisku, co skutkowałoby jeszcze większym paraliżem ruchu lotniczego, biorąc pod uwagę, chociażby już istniejące problemy z brakami paliwa. Ponad 70 pracowników dostarczających paliwo jest obecnie na strajku, co skutkuje zamknięciem stacji benzynowych. Sytuacja jest krytyczna i wymaga pilnych działań.
Kogo zrzesza Efling?
Efling reprezentuje pracowników sprzątających w hotelach, opiekunów osób starszych i pracowników opieki społecznej, czasem również pracowników restauracji. Mimo, że ich praca może być niezauważalna dla większości ludzi, są one kluczowe dla funkcjonowania miejsc publicznych. Wsparcie społeczne na Islandii jest silne, a Islandczycy jako naród są bardzo świadomi i angażują się w sprawy związane z pracą i związkami zawodowymi. Członkami Eflingu jest około 20% Polaków.
Nie ma przesłanek by doszło do porozumienia, gdyż strony konfliktu nie wykazują chęci do ustępstw i kompromisu. Obecna sytuacja jest ostateczną gwoździem do trumny, ponieważ to, co nastąpiło, pogłębia negatywny obraz obecnego rządu. W Islandii istnieje silne powiązanie biznesu z rządem, które często działa na granicy prawa. Poziom powiązań politycznych i społecznych jest bardzo silny. Ministrowie mają swoje firmy, a brat pani minister sprawiedliwości jest prezesem jednej z największych firm w kraju, zarabiając 50 milionów koron rocznie.
Fot: Unsplash / Rose Breen