Szwedzki rząd ogłosił plan obniżenia podatku na snus o 20% oraz podwyższenia akcyzy na tradycyjne papierosy o 9%, co spotkało się z uznaniem międzynarodowych ekspertów ds. redukcji szkód. Decyzja ta wynika z uznania faktu, że snus stanowi znacznie mniejsze ryzyko dla zdrowia niż papierosy. Dzięki temu działaniu Szwecja zbliża się do celu całkowitego wyeliminowania palenia, co jest możliwe dzięki dostępności alternatywnych, mniej szkodliwych produktów nikotynowych.
Premier Szwecji Ulf Kristersson uważa, że każda inicjatywa zmniejszająca palenie tytoniu jest krokiem we właściwym kierunku. Szwecja już teraz odnotowuje o 44% mniej zgonów związanych z paleniem niż inne kraje UE, co jest efektem skutecznej strategii promowania alternatywnych produktów nikotynowych. Decyzja Szwecji o obniżeniu podatku od snusu spotkała się z uznaniem organizacji takich jak Smoke Free Szwecja, która podkreśla, że kraj ten przoduje w walce z negatywnymi skutkami palenia tytoniu.
Szwecja wykazuje 44% mniejszą liczbę zgonów związanych z paleniem tytoniu niż średnia dla innych krajów UE. Wskaźnik zachorowań na raka płuc jest niższy o 41%, a liczba zgonów związanych z jakimkolwiek rodzajem nowotworu jest niższa o 38% w porównaniu z innymi krajami UE.
Historia Snusu
Historia Snusu jest fascynującym obszarem, który sięga głęboko w kulturę i tradycje Skandynawii. Pozwól mi opowiedzieć Ci o tym zjawisku. Snus ma długą historię, sięgającą wieków wstecz. Pierwsze wzmianki o paleniu tytoniu w formie snusu pochodzą z XVI wieku1. Wtedy to Szwedzi zaczęli stosować go jako alternatywę dla palenia papierosów. W początkowych latach snus był używany głównie przez klasy wyższe i żołnierzy. Był to sposób na dostarczenie nikotyny bez konieczności palenia. Tradycyjny snus składał się z wilgotnej masy tytoniowej, umieszczonej pod wargą. To rozwiązanie było wygodne i dyskretne2. W XIX wieku snus stał się popularny w całej Skandynawii. W Szwecji, Norwegii i Danii ludzie zaczęli go masowo stosować. Współczesny snus różni się od tradycyjnego. Teraz dostępny jest w różnych smakach, mocach i opakowaniach. Istnieje również biały snus, który nie pozostawia plam na zębach3. Badania naukowe nad wpływem snusu na zdrowie są kontrowersyjne. Niektóre sugerują, że jest on stosunkowo bezpieczny w porównaniu do palenia papierosów, ponieważ nie powoduje chorób układu oddechowego. Jednak nadal istnieją obawy związane z ryzykiem raka jamy ustnej i trzustki. Snus jest integralną częścią kultury Skandynawii. W Szwecji jest to akceptowane i popularne zachowanie. W Norwegii i Danii stosowanie snusu jest bardziej ograniczone ze względów regulacyjnych Skandynawii4.
Co mówią badania?
Badania naukowe nad wpływem snusu na zdrowie są kontrowersyjne. W Skandynawii, gdzie snus jest legalny i powszechnie dostępny, prowadzi się wiele badań. Snus eliminuje skutki wciągania dymu papierosowego, obniżając ryzyko nowotworu płuc. Jednak istnieje zwiększone ryzyko nowotworu trzustki oraz nowotworów w obrębie jamy ustnej. Dentyści informują, że użytkownicy snusów często zmagają się z cofaniem się dziąseł, co jest nieodwracalne5. W badaniach reprezentatywnej próby populacji snus jest około 20% mniej szkodliwy niż papierosy. Mimo to, nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to, czy jest bezpieczniejszy od palenia papierosów. Nie ma dowodów na to, że snus stanowi bezpieczny i skuteczny sposób na rzucenie nałogu nikotynowego6. Choć jest o 90% mniej szkodliwy od tytoniu do palenia, przeprowadzono niewiele badań nad długoterminowymi skutkami spożywania nikotyny w formie saszetek. Warto podkreślić, że snus jest integralną częścią kultury Skandynawii, ale jego wpływ na zdrowie i społeczeństwo wciąż jest badany.
Jak na snus patrzą inne kraje nordyckie?
W krajach nordyckich snus jest tematem regulacji i polityki dotyczącej używania tytoniu. W Norwegii spada liczba osób palących papierosy, ale wzrasta odsetek osób sięgających po snus. Snus jest popularny wśród młodzieży i młodszych dorosłych, zwłaszcza kobiet. W kategorii wiekowej 16-74 lata codziennie po snus sięga 16 proc. populacji7. Władze odpowiedzialne za ochronę zdrowia dążą do wprowadzenia bardziej rygorystycznych przepisów dotyczących wszelkich wyrobów tytoniowych. Szwecja jest jedynym krajem w Unii Europejskiej, w którym snus jest legalny. Snus jest tam powszechnie używany i stanowi alternatywę dla tradycyjnych papierosów. W Szwecji istnieje długa tradycja spożywania snusu, a jego wpływ na zdrowie jest nadal badany8. W Danii, Finlandii i Islandii przepisy dotyczące snusu różnią się w zależności od kraju, a decyzje podejmowane są na podstawie badań naukowych i opinii ekspertów.
1 Snus history, https://int.snusochtandsticksmuseum.se/en/history/snus/snus-history/
2 Tamże.
3 The history of snus, https://snusforumet.se/en/the-history-of-snus/
4 History of snus, https://www.swedishmatch.com/Our-business/smokefree/History-of-snuff/
5 Snus cessation patterns – a long-term follow-up of snus users in Sweden, https://harmreductionjournal.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12954-020-00405-z
6 12 studies: The public health benefits of Swedish snus, https://snusforumet.se/en/12-studies-the-public-health-benefits-of-swedish-snus/
7 Research on snus, https://www.swedishmatch.com/Snus-and-health/Research-on-snus/
8 Snus: a compelling harm reduction alternative to cigarettes, https://harmreductionjournal.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12954-019-0335-1
Fot: Flickr / aut. Maxi feat. 500D