Wzbudzająca kontrowersje hodowla mięsa i jaj w laboratoriach zyskuje konkurenta w postaci białka w proszku produkowanego z powietrza i energii elektrycznej przez fińską firmę Solar Foods
Produkcja tego białka może przyczynić się do zmniejszenia zapotrzebowania na hodowlę zwierząt, jednego z głównych źródeł emisji gazów cieplarnianych. Obecnie produkt czeka na zatwierdzenie jako żywność. W fabryce w Finlandii „rolnicy przyszłości” tworzą nowy rodzaj białka z wykorzystaniem powietrza i energii elektrycznej, udowadniając, że białko można produkować bez tradycyjnego rolnictwa.
Hodowla zwierząt jest jednym z głównych źródeł emisji gazów cieplarnianych, które przyczyniają się do globalnego ocieplenia.
Rolnictwo komórkowe, w którym żywność lub składniki odżywcze są hodowane z kultur komórkowych, jest coraz częściej postrzegane jako ekologiczna alternatywa dla tradycyjnego rolnictwa zwierzęcego. Mięso, jaja i mleko hodowane w laboratoriach wzbudzały w ostatnich latach wiele kontrowersji. Proces ten jest krytykowany jako nienaturalny, wysoce przetworzony, energochłonny i kosztowny.
Jednak w nowo otwartej fabryce Solar Foods pod Helsinkami naukowcy wykorzystują nową technologię do hodowli białka.
Przez karmienie mikroorganizmu dwutlenkiem węgla, wodorem i minerałami oraz zasilanie procesu energią odnawialną, firma stworzyła białko w proszku, które może być używane jako substytut mleka i jaj.
– Możemy pozyskiwać nasze główne surowce z powietrza – mówi Pasi Vainikka, dyrektor generalny Solar Foods, podczas oprowadzania po zakładzie firmy.
– Rozpoczęliśmy produkcję najbardziej zrównoważonego białka na świecie – dodaje.
Firma Solar Foods, założona przez Vainikkę i Juha-Pekka Pitkanena w 2017 roku, uruchomiła „pierwszą na świecie fabrykę hodującą żywność z powietrza” w kwietniu.
– Wiele dzisiejszych białek zwierzęcych można w rzeczywistości produkować przez rolnictwo komórkowe, co pozwoli na renaturyzację terenów rolniczych i budowę zasobów węgla – mówi Vainikka, odnosząc się do procesu, w którym lasy i gleba absorbują i magazynują węgiel.
Produkcja nowego białka emituje 130 razy mniej gazów cieplarnianych niż produkcja wołowiny
Według badań naukowych z 2021 roku, produkcja jednego kilograma nowego białka, nazwanego „solein”, emituje 130 razy mniej gazów cieplarnianych niż produkcja tej samej ilości białka z wołowiny w Unii Europejskiej.
Transformacja produkcji i konsumpcji żywności jest kluczowa dla walki z kryzysem klimatycznym i zapobiegania utracie bioróżnorodności, według Emilii Nordlund, szefowej działu biotechnologii przemysłowej i badań nad żywnością w fińskim VTT Technical Research Centre.
Prognozy wskazują, że konsumpcja mięsa będzie wzrastać w nadchodzących latach.
– Produkcja żywności na skalę przemysłową, zwłaszcza hodowla zwierząt, jest jednym z największych źródeł emisji gazów cieplarnianych, główną przyczyną utraty bioróżnorodności, eutrofizacji i zużycia wody słodkiej – mówi Nordlund, wyjaśniając, że eutrofizacja to proces wzbogacania wody w składniki odżywcze, prowadzący do nadmiernego wzrostu glonów i innych roślin.
Nowe technologie produkcji żywności mogą pomóc w redukcji emisji i „decentralizacji oraz dywersyfikacji produkcji żywności – dodaje.
Nowe technologie fermentacyjne w produkcji białek
Technologia fermentacyjna używana do produkcji różnych składników odżywczych, takich jak białka, jest stosowana od dziesięcioleci. Jednak w ostatnich latach nastąpił znaczny rozwój w tej dziedzinie, z nowymi rozwiązaniami technologicznymi i projektami badawczymi pojawiającymi się na całym świecie. Niektóre z najaktywniejszych centrów start-upowych koncentrujących się na rolnictwie komórkowym znajdują się w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Niemczech, Holandii i Izraelu, mówi Nordlund.
Płyn zawierający mikroorganizmy jest ciągle wyciągany ze zbiornika, aby przetworzyć go na żółtawy proszek bogaty w białko o smaku określanym jako „orzechowy” i „kremowy”.
Przyszłe plany
Obecnie głównym celem małego fińskiego zakładu, który zatrudnia około 40 osób, jest „udowodnienie, że technologia się skaluje”, aby przyciągnąć niezbędne inwestycje, czekając na zatwierdzenie regulacyjne w Europie. Chociaż białko zostało dopuszczone do sprzedaży w Singapurze, gdzie niektóre restauracje używają go do produkcji lodów, wciąż czeka na klasyfikację jako produkt spożywczy w UE i USA. Aby mieć jakikolwiek realny wpływ, celem jest zbudowanie zakładu przemysłowego 100 razy większego niż obecny.
Fot: Flickr / aut. Jarmoluk