Szwedzka sieć supermarketów City Gross, znana z przystępnych cen i szerokiego asortymentu, znajduje się w trudnej sytuacji. Axfood, właściciel sieci, ogłosił ambitne plany przekształcenia sklepów City Gross, jednak eksperci i analitycy rynku nie wróżą marce świetlanej przyszłości. W tle pojawiają się obawy o dalszą konsolidację rynku spożywczego w Szwecji, rosnące ceny żywności oraz malejącą konkurencję, co może mieć poważne konsekwencje dla konsumentów. Czy City Gross zniknie z mapy szwedzkiego handlu, czy też uda się uratować markę dzięki nowym strategiom Axfood? Oto, co wiemy o obecnej sytuacji.

W 2024 roku Axfood, jeden z największych graczy na szwedzkim rynku spożywczym, przejął pełną kontrolę nad City Gross, wykupując pozostałe udziały sieci. Firma, będąca już właścicielem popularnych marek takich jak Willys i Hemköp, ogłosiła, że zamierza „wzmocnić pozycję” City Gross w segmencie supermarketów.

Plany Axfood obejmują rebranding niektórych placówek City Gross, wprowadzenie nowych technologii, takich jak automatyczne kasy czy zaawansowane systemy zarządzania zapasami, oraz poszerzenie oferty produktów ekologicznych i lokalnych. Część sklepów ma zostać przekształcona w bardziej nowoczesne formaty, które mają konkurować z gigantami takimi jak ICA czy Coop. Jednak te ambitne zamiary budzą sceptycyzm wśród ekspertów, którzy wskazują na trudności, z jakimi boryka się marka City Gross, oraz na ogólne trendy w szwedzkim handlu detalicznym.

City Gross, założone w 1993 roku, to sieć supermarketów z 42 placówkami, głównie w południowej Szwecji, zatrudniająca około 2800 pracowników. Z udziałem w rynku na poziomie około 3 procent, City Gross od lat pozostaje mniejszym graczem w porównaniu do dominujących sieci takich jak ICA (około 50 procent rynku) czy Coop. Sieć zyskała popularność dzięki konkurencyjnym cenom i szerokiej ofercie produktów spożywczych, jednak w ostatnich latach zmaga się z rosnącą presją ze strony dyskontów, takich jak Lidl, oraz zmieniającymi się preferencjami konsumentów, którzy coraz częściej wybierają zakupy online.

Dodatkowym wyzwaniem jest konsolidacja rynku spożywczego w Szwecji. Jak wynika z danych organizacji branżowej Svensk Dagligvaruhandel, trzy główne sieci – ICA, Coop i Axfood – kontrolowały w 2023 roku niemal 90 procent sprzedaży żywności w kraju. Przejęcie City Gross przez Axfood, które wcześniej posiadało jedynie mniejszościowy udział w sieci, wywołało obawy o dalsze ograniczenie konkurencji.

Kontrowersje wokół przejęcia

Ogłoszenie przejęcia City Gross przez Axfood w 2024 roku spotkało się z ostrą krytyką ze strony polityków i działaczy społecznych. Były minister finansów Mikael Damberg z Partii Socjaldemokratycznej wyraził zaniepokojenie, że transakcja może zaszkodzić konsumentom, szczególnie osobom o niższych dochodach. „Ci, którzy zapłacą cenę, to zwykli ludzie z małymi pensjami, nie tylko rodziny z dziećmi i emeryci” – powiedział Damberg w rozmowie z „Aftonbladet”. Jego stanowisko poparła liderka Partii Lewicy, Nooshi Dadgostar, która na platformie X stwierdziła: „Dalsza koncentracja własności w przemyśle spożywczym grozi wzrostem cen żywności”. Dadgostar zaapelowała do Szwedzkiego Urzędu Ochrony Konkurencji o zablokowanie transakcji lub zmianę przepisów, które umożliwiłyby większą kontrolę nad konsolidacją rynku.

Krytycy przejęcia wskazują, że zniknięcie City Gross jako niezależnej marki mogłoby ograniczyć wybór dla konsumentów i osłabić presję cenową na większe sieci. Z drugiej strony, Axfood broni swojej decyzji, argumentując, że inwestycje w City Gross pozwolą sieci lepiej odpowiadać na potrzeby klientów i zwiększyć jej konkurencyjność.

Eksperci: City Gross może zniknąć

Mimo optymistycznych zapowiedzi Axfood, analitycy rynku są sceptyczni co do przyszłości City Gross. Eksperci wskazują, że marka od lat traci udziały w rynku na rzecz tańszych dyskontów i bardziej innowacyjnych konkurentów. W dobie cyfryzacji i rosnącej popularności zakupów online, City Gross zmaga się z trudnościami w przyciąganiu młodszych klientów, którzy oczekują wygodnych rozwiązań, takich jak szybka dostawa do domu czy intuicyjne aplikacje zakupowe. Dodatkowo, wysokie koszty utrzymania dużych supermarketów, w tym czynsze, które w Szwecji pochłaniają nawet 25 procent obrotów sklepów, stanowią kolejne obciążenie dla sieci.

Niektórzy analitycy przewidują, że Axfood może ostatecznie zrezygnować z marki City Gross, przekształcając jej sklepy w placówki Willys lub Hemköp, które lepiej wpisują się w strategię firmy. Taki scenariusz oznaczałby zniknięcie City Gross z rynku, co byłoby kolejnym przykładem konsolidacji w szwedzkim sektorze spożywczym. W przeszłości podobne losy spotkały inne sieci, takie jak Tesco w Polsce, które zostało przejęte przez Salling Group, czy szwedzkie sklepy Leader Price, wchłonięte przez Tesco w 2006 roku.

Reakcje konsumentów

Wysokie ceny żywności w Szwecji, które według badań organizacji PRO osiągnęły rekordowe poziomy w 2025 roku, wywołały falę niezadowolenia wśród konsumentów. W odpowiedzi na drożyznę rozpoczęto ogólnokrajowy bojkot największych sieci handlowych, w tym tych należących do Axfood. Klienci zarzucają sieciom, że wykorzystują swoją dominującą pozycję do windowania cen, co szczególnie dotyka emerytów, rodziny z dziećmi i osoby o niższych dochodach. Rząd Szwecji zwołał w marcu 2025 roku spotkanie kryzysowe z przedstawicielami ICA, Coop i Axfood, aby omówić problem rosnących cen. Jednak, jak zauważył jeden z komentatorów, „typowa biurokracja” i brak konkretnych działań ze strony rządu budzą wątpliwości co do skuteczności tych rozmów.

Axfood, odpowiadając na krytykę, podkreśla, że stara się minimalizować wpływ globalnych czynników na ceny i inwestuje w nowe technologie, aby obniżyć koszty operacyjne. Jednak konsumenci pozostają sceptyczni, a bojkoty mogą dodatkowo osłabić pozycję City Gross, które już teraz zmaga się z odpływem klientów.

Źródła: AxFood, Aftonbladet