Finlandia zamierza zmienić przepisy dotyczące poboru, aby umożliwić rozmieszczenie rezerwistów do zadań patrolowych na granicy. Decyzja ta ma na celu wzmocnienie bezpieczeństwa na granicy fińsko-rosyjskiej w obliczu obaw o potencjalne nagłe fale migrantów.
Proponowana zmiana polityki pozwoli Finom, którzy odbyli służbę wojskową w siłach granicznych, na wezwanie do patroli w wyjątkowych okolicznościach. Ten krok następuje po decyzji Finlandii z końca listopada 2023 roku o zamknięciu granicy z Rosją, po tym jak Moskwa zorganizowała znaczący napływ migrantów jako sposób wywierania presji na Helsinki.
Tylko w listopadzie 2023 roku, około 900 osób ubiegających się o azyl z krajów takich jak Kenia, Maroko, Pakistan, Somalia i Jemen przekroczyło granicę z Rosji do Finlandii. Sytuacja ta skłoniła fiński rząd do wprowadzenia w zeszłym miesiącu nieokreślonego zamknięcia granicy. Fiński rząd zdecydował się zamknąć kilka punktów przejścia morskiego dla ruchu rekreacyjnego, obawiając się, że Rosja może ułatwić przybycie migrantów drogą morską lub przez jeziora.
Fińskie władze dostrzegają podobieństwa między obecną sytuacją a kryzysem na granicy białorusko-polskiej w 2021 roku, kiedy to białoruski rząd zachęcał tysiące osób ubiegających się o azyl z Bliskiego Wschodu i Afryki do przekraczania granicy z Unią Europejską przez Polskę. Zmiany w przepisach dotyczących poboru w Finlandii wkrótce zostaną poddane głosowaniu w parlamencie, co stanowi istotny krok w dążeniach kraju do wzmocnienia bezpieczeństwa granic i skuteczniejszego zarządzania napływem migrantów.
Od 4 kwietnia 2023 roku Finlandia jest pełnoprawnym członkiem NATO. Dołączenie do Sojuszu Północnoatlantyckiego znacząco zmienia kontekst jej polityki obronnej i bezpieczeństwa. Poniżej omówione są główne powody, dla których Finlandia podjęła decyzję o zmianie przepisów dotyczących poboru w kontekście jej członkostwa w NATO oraz aktualnej sytuacji geopolitycznej. Członkostwo w NATO umieszcza Finlandię w centrum europejskiego systemu bezpieczeństwa, w którym rosnące napięcia między NATO a Rosją mają bezpośredni wpływ na politykę obronną. Obecność w Sojuszu wymaga, aby Finlandia była gotowa do spełniania swoich zobowiązań sojuszniczych, co obejmuje zdolność do szybkiej mobilizacji i wzmocnienia swoich sił zbrojnych. Zmiana przepisów dotyczących poboru jest elementem dostosowania systemu obronnego do nowych realiów, w których Finlandia musi być w pełni przygotowana do ewentualnych kryzysów.
Agresywne działania Rosji
Agresywna polityka Rosji, w tym interwencje wojskowe w Gruzji, na Ukrainie oraz aktywność w Syrii, wywołuje obawy o stabilność regionu. Członkostwo w NATO daje Finlandii dodatkowe gwarancje bezpieczeństwa, ale jednocześnie zobowiązuje do podjęcia środków mających na celu wzmocnienie własnej obrony. Modyfikacje w systemie poboru są odpowiedzią na konieczność utrzymania gotowości do odpowiedzi na ewentualne agresje. Region bałtycki jest strategicznie ważny zarówno dla NATO, jak i Rosji. Rosyjska aktywność wojskowa, w tym ćwiczenia i rozbudowa infrastruktury wojskowej, stanowi bezpośrednie zagrożenie dla bezpieczeństwa państw bałtyckich. Finlandia, będąc teraz częścią NATO, musi wziąć pod uwagę możliwość eskalacji konfliktu w regionie i być gotowa do wsparcia swoich sojuszników. Zmiany w przepisach dotyczących poboru mają na celu zwiększenie liczby przeszkolonych rezerwistów, którzy mogą być szybko zmobilizowani w razie potrzeby.
Rosyjska militarna aktywność w Arktyce (budowa nowych baz i rozwijanie zdolności wojskowych) stwarza nowe wyzwania dla bezpieczeństwa regionu. Finlandia, jako kraj arktyczny i członek NATO, musi dostosować swoją strategię obronną do zmieniającej się sytuacji w Arktyce. Zwiększenie liczby przeszkolonych obywateli gotowych do obrony kraju jest kluczowym elementem tej strategii.
Rosyjska propaganda wciąż działa
Decyzja Finlandii o przystąpieniu do NATO spotkała się z ostrą reakcją Rosji, która natychmiast podjęła szereg działań propagandowych i retorycznych mających na celu osłabienie reputacji tego nordyckiego kraju oraz podważenie jego działań na arenie międzynarodowej. Te działania wpisują się w szerszą strategię Kremla, mającą na celu destabilizację regionu oraz zachowanie wpływów w sąsiedztwie. Poniżej analizujemy główne elementy rosyjskiej kampanii propagandowej skierowanej przeciwko Finlandii.
Rosyjska propaganda od dawna przedstawia NATO jako agresywny sojusz dążący do ekspansji na Wschód i destabilizacji regionu. W kontekście Finlandii, narracja ta koncentruje się na ukazywaniu kraju jako marionetki Zachodu, działającej wbrew własnym interesom narodowym oraz regionalnej stabilności. Przedstawianie NATO jako zagrożenia jest stałym elementem rosyjskiej strategii informacyjnej, która ma na celu zbudowanie obrazu Finlandii jako państwa wrogo nastawionego do Rosji. Rosyjskie media państwowe i prorządowe często przedstawiają przystąpienie Finlandii do NATO jako bezpośrednie zagrożenie dla bezpieczeństwa Rosji. Narracja ta jest podkreślana przez wyolbrzymianie potencjalnych militarnych konsekwencji, w tym możliwości rozmieszczenia broni NATO na terytorium Finlandii. Takie przedstawianie sytuacji ma na celu wzbudzenie strachu wśród rosyjskiej opinii publicznej oraz wzmocnienie przekazu, że Rosja musi podejmować stanowcze kroki w obronie swoich granic.
Kremlowska propaganda sugeruje, że Finlandia utraciła swoją suwerenność na rzecz NATO i Zachodu. Tego rodzaju narracje mają na celu budzenie obaw wśród części fińskiej populacji oraz międzynarodowej opinii publicznej. Podważanie suwerenności Finlandii służy również do przedstawiania kraju jako niezdolnego do samodzielnego podejmowania decyzji, co ma podważyć zaufanie do fińskiego rządu. Rosja sięga także do historycznych narracji, przypominając okresy konfliktów między Rosją a Finlandią, takie jak wojna zimowa (1939-1940). Tego typu retoryka ma na celu budowanie obrazu Finlandii jako kraju, który ponownie staje się wrogo nastawiony wobec Rosji. Wykorzystanie historycznych napięć jest skutecznym narzędziem propagandowym, które ma na celu wzbudzenie nieufności i wrogości.
Istnieje również ryzyko, że Rosja będzie angażować się w cyberataki i kampanie dezinformacyjne wymierzone w Finlandię. Takie działania mają na celu destabilizację wewnętrzną, osłabienie zaufania do rządu fińskiego oraz jego sojuszników. Rosyjskie operacje cybernetyczne są znane ze swojej skuteczności i mogą stanowić poważne zagrożenie dla stabilności fińskiego społeczeństwa. Rosja stara się manipulować opinią publiczną zarówno w Finlandii, jak i w innych krajach, prezentując fałszywe informacje i narracje mające na celu wywołanie wątpliwości co do sensowności i korzyści wynikających z członkostwa Finlandii w NATO. Manipulacja opinią publiczną jest częścią szerszej strategii informacyjnej, której celem jest osłabienie solidarności w ramach NATO i podważenie jego jedności.
Jakie są szanse i zagrożenia, gdy wpuści się rezerwistów?
Zaangażowanie rezerwistów w kontrolowanie granicy niesie ze sobą szereg zalet, z których jedną z najważniejszych jest zwiększenie zasobów ludzkich. Integracja rezerwistów z regularnymi siłami zbrojnymi powoduje zwiększenie dostępności sił, co umożliwia skuteczniejsze patrolowanie i kontrolowanie granicy bez nadmiernego obciążania regularnych jednostek. Ponadto, elastyczność operacyjna stanowi kluczowy aspekt, ponieważ rezerwiści mogą być szybko mobilizowani w odpowiedzi na zmieniające się warunki bezpieczeństwa. To pozwala na elastyczne i dynamiczne zarządzanie zasobami, co jest niezwykle istotne w kontekście zmiennych sytuacji na granicy.
Jednakże, zaangażowanie rezerwistów wiąże się również z pewnymi wyzwaniami i ryzykami. Wymaga to odpowiednich zasobów logistycznych do koordynacji działań rezerwistów, co może stanowić wyzwanie ze względu na rozległość granicy i trudne warunki terenowe. Ponadto, rezerwiści, którzy są często cywilami na co dzień, mogą mieć trudności z adaptacją do intensywnych warunków patrolowania granicy, co może wpływać na ich motywację i morale. Istnieje również ryzyko, że zwiększona obecność wojskowa na granicy może być postrzegana przez Rosję jako prowokacja, co może prowadzić do eskalacji napięć i dodatkowych zagrożeń dla bezpieczeństwa. W związku z tym, mimo że zaangażowanie rezerwistów przynosi korzyści operacyjne, konieczne jest równoczesne uwzględnienie wyzwań logistycznych, motywacyjnych i politycznych, aby efektywnie wykorzystać ich potencjał w zapewnianiu bezpieczeństwa granicznego.
Zwiększenie stałej obecności rezerwistów na granicy z Rosją może stanowić istotny element wzmocnienia bezpieczeństwa narodowego, ale niesie również szereg długoterminowych implikacji, zarówno pozytywnych, jak i negatywnych. Po pierwsze, podnoszenie poczucia bezpieczeństwa wśród obywateli jest kluczowe dla stabilności społecznej i politycznej. Stała obecność rezerwistów może przynieść ulgę społeczeństwu, które może odczuwać się bardziej chronione w obliczu ewentualnych zagrożeń zewnętrznych. Jednakże, taka polityka może również wywołać reakcje ze strony Rosji, co z kolei może prowadzić do eskalacji napięć i wyścigu zbrojeń. Rosja może postrzegać wzmożone działania obronne jako akt agresji lub prowokacji, co zmusza ją do wzmocnienia swojej obecności wojskowej na granicach, nie tylko z Polską, ale również z innymi krajami, takimi jak Finlandia czy kraje bałtyckie.
To z kolei może prowadzić do spirali wzajemnych wzmocnień militarnych i zwiększenia wydatków na zbrojenia. Taka eskalacja może mieć poważne konsekwencje dla stabilności regionu, ponieważ zwiększenie militarnego napięcia może prowadzić do incydentów, które mogą szybko wymknąć się spod kontroli i doprowadzić do konfliktu zbrojnego. Ponadto zacieśnienie współpracy z innymi członkami NATO, zwłaszcza z państwami bałtyckimi, może być korzystne dla wzmocnienia bezpieczeństwa regionalnego. Jednakże, może to również zwiększyć podziały i antagonizmy między NATO a Rosją, co dalszego utrudniać negocjacje i dyplomację w celu rozwiązania konfliktów. Ważne jest zachowanie umiaru i poszukiwanie równowagi pomiędzy wzmocnieniem obronności a utrzymaniem dialogu i współpracy z Rosją. Wzmocnienie bezpieczeństwa narodowego nie powinno prowadzić do eskalacji konfliktu, ale powinno być elementem szerszej strategii bezpieczeństwa, która obejmuje również dyplomację, dialog i współpracę międzynarodową.
Fot; Freepik / aut. photoangel