Inicjatywa obywatelska dotycząca legalizacji eutanazji w Finlandii, przedstawiona przez grupę “Oikeus arvokkaaseen kuolemaan” (Prawo do godnej śmierci), jest ważnym krokiem w debacie na temat eutanazji. Ta inicjatywa, która uzyskała wymagane 50 tysięcy podpisów, będzie teraz przedmiotem debaty parlamentarnej1. Eutanazja jest tematem kontrowersyjnym i emocjonalnym, który wywołuje wiele debat etycznych i moralnych. W Europie eutanazja jest legalna tylko w trzech krajach: Holandii, Belgii i Luksemburgu. W tych krajach eutanazja jest możliwa tylko w formie czynnej, z aktywnym udziałem lekarza. W przypadku Finlandii, poprzednia próba legalizacji eutanazji za pomocą inicjatywy obywatelskiej została odrzucona przez parlament w 2018 roku. Jednak obecna inicjatywa może otworzyć drogę do ponownego rozważenia tej kwestii. Ważne jest również zauważenie, że opinie na temat eutanazji mogą się różnić wśród różnych grup społecznych i zawodowych. Wyniki ankiety przeprowadzonej przez Suomen Lääkäriliiton (Fiński Związek Lekarski) w 2024 roku pokazały, że opinie na temat legalizacji eutanazji są podzielone wśród fińskich lekarzy.
Jak to obecnie wygląda w Finlandii?
Eutanazja jest tematem, który wywołuje wiele emocji i debat na całym świecie. W Finlandii legalna obecnie jest bierna eutanazja. Nowa inicjatywa obywatelska, która uzyskała wymagane 50 tysięcy podpisów, może otworzyć drogę do ponownego rozważenia kwestii legalizacji. Jeśli eutanazja zostanie zalegalizowana w Finlandii, prawo będzie musiało określić ścisłe warunki jej przeprowadzania. Na przykład pacjent musi cierpieć na nieuleczalną chorobę i doświadczać nieznośnego cierpienia. Oprócz tego pacjent musi wyrazić wolę poddania się eutanazji w pełni świadomy i kompetentny sposób. Wszystkie te warunki muszą być spełnione, aby zapewnić, że decyzja o eutanazji jest podjęta z pełnym zrozumieniem i szacunkiem dla godności życia pacjenta. Doświadczenia innych krajów, które zalegalizowały eutanazję mogą dostarczyć cennych wskazówek dla Finlandii. Holandia, Belgia i Luksemburg są krajami Unii Europejskiej, które zalegalizowały eutanazję. W tych krajach wprowadzono ścisłe regulacje dotyczące procesu eutanazji, w tym wymóg uzyskania zgody od więcej niż jednego lekarza i zapewnienie, że pacjent jest w pełni świadomy swojej decyzji. Te kraje również wprowadziły systemy monitorowania i sprawozdawczości, aby zapewnić przestrzeganie tych regulacji.
Opinie profesjonalistów medycznych na temat eutanazji Według najnowszych badań przeprowadzonych przez Uniwersytet w Tampere i Fińskie Stowarzyszenie Medyczne, około 55% ankietowanych lekarzy całkowicie (29,3%) lub częściowo (25,2%) zgadzało się z legalizacją eutanazji w Finlandii. Nieco ponad 40% respondentów całkowicie (29,3%) lub częściowo (11%) nie zgadzających się. Około 5% respondentów było niezdecydowanych. Młodsi lekarze są bardziej skłonni do poparcia legalizacji niż ich starsi koledzy i koleżanki. Studenci medycyny również wykazują bardziej przychylne nastawienie w porównaniu do pracujących lub emerytowanych lekarzy. Specjaliści w dziedzinie medycyny paliatywnej oraz ci pracujący w bardziej konserwatywnych dziedzinach – geriatria, onkologia i medycyna wewnętrzna, mają tendencję do bardziej negatywnego postrzegania eutanazji niż inni profesjonaliści medyczni. Pomimo rosnącego poparcia dla legalizacji eutanazji, znaczna część lekarzy nie jest skłonna do jej przeprowadzania. Tylko mniejszość odpowiedziała pozytywnie na perspektywę praktykowania eutanazji, gdyby była legalna w Finlandii.
Proces decyzyjny
Decyzja o eutanazji powinna być podejmowana przez osobę, która jest bezpośrednio dotknięta – pacjenta. Pacjent powinien być w stanie podjąć świadomą decyzję, co oznacza, że musi być psychicznie zdrowy i w pełni zrozumieć konsekwencje swojej decyzji. W idealnym przykładzie pacjent powinien mieć możliwość swobodnej rozmowy o swoich uczuciach i obawach z lekarzem, rodziną i bliskimi. Lekarze odgrywają kluczową rolę w procesie decyzyjnym. To oni mają wiedzę medyczną potrzebną do oceny stanu pacjenta i przewidywania jego przyszłości. Lekarze powinni być w stanie doradzić pacjentowi i pomóc mu zrozumieć jego sytuację. Rodzina i bliscy pacjenta często są zaangażowani w proces decyzyjny.
Środki kontroli i nadzoru
Eutanazja powinna być regulowana przez prawo. Przepisy powinny określać, kto może podjąć decyzję o eutanazji, jakie warunki muszą być spełnione, a także procedury i kontrole, które muszą być przeprowadzone. Komisje etyczne będą odgrywać ważną rolę w monitorowaniu praktyk eutanazji. Mogą one oceniać każdy przypadek indywidualnie i zapewniać, że decyzje są podejmowane w sposób etyczny. Edukacja i szkolenia dla lekarzy i innych pracowników służby zdrowia są kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony pacjentów. Pracownicy służby zdrowia muszą być świadomi przepisów dotyczących eutanazji i muszą być przeszkoleni, jak je stosować.
Fot: Flickr / aut. Presidencia de la Republica Mexicana
