Norwegia słynie z pięknych krajobrazów, malowniczych fiordów i wysokiej jakości życia. Jednak oprócz przyrody, Norwegia ma również bogatą tradycję w sztuce i designie, co znajduje swoje odzwierciedlenie w wybitnych artystach i projektantach, którzy wnieśli swój wkład w rozwój tych dziedzin. W sztuce, Norwegia jest znana przede wszystkim z twórczości Edvarda Muncha, jednego z najważniejszych ekspresjonistów w historii sztuki. Jego dzieła, takie jak „Krzyk” czy „Madonna”, zyskały uznanie na całym świecie i do dziś inspirują wielu artystów. Norwegia ma również bogatą tradycję w sztuce ludowej, która jest często inspirowana naturą i krajobrazem kraju. W dziedzinie designu, Norwegia jest znana z minimalistycznych i funkcjonalnych projektów, które są często inspirowane naturą i tradycyjnymi technikami rzemieślniczymi. Norwescy projektanci tworzą innowacyjne produkty, takie jak meble, oświetlenie czy przedmioty użytkowe, które łączą w sobie funkcjonalność i estetykę. Wiele norweskich projektantów zyskało uznanie na arenie międzynarodowej, a ich prace są prezentowane na wystawach na całym świecie.

Sztuka Edvarda Muncha

Edvard Munch urodził się w 1863 roku w Norwegii i jest uważany za jednego z najważniejszych artystów XX wieku. Jego prace, które należą do ekspresjonizmu, są znane na całym świecie i cieszą się ogromnym uznaniem. Munch tworzył dzieła, które często poruszały tematy takie jak miłość, śmierć, lęk czy samotność, a jego styl był charakterystyczny ze względu na ekspresyjne, mocne pociągnięcia pędzla i intensywne kolory.

„Choroba, Szaleństwo i Śmierć, te czarne anioły czuwające nad moją kołyską, nie opuściły mnie przez całe życie.”– Edvard Munch.

Najbardziej znanym dziełem Muncha jest „Krzyk”, które powstało w 1893 roku. Obraz przedstawia postać zdeformowaną w krzyku, która stoi na moście nad fiordem. Dzieło to stało się symbolem ekspresjonizmu i jednym z najbardziej rozpoznawalnych dzieł sztuki na świecie. Inne znaczące dzieła Muncha to między innymi „Madonna”, „Melancholia” czy „Wampiry”. Twórczość Edvarda Muncha wpłynęła na sztukę XX wieku i miała wpływ na rozwój różnych nurtów artystycznych, takich jak ekspresjonizm, symbolizm czy surrealizm. Munch był artystą, który tworzył dzieła z silnym przekazem emocjonalnym i uniwersalnymi tematami, które wciąż poruszają i inspirują wielu artystów dzisiaj.

Edvard Munch wykazywał niezwykły talent artystyczny już we wczesnym dzieciństwie. Według opowieści rodzinnej, jako siedmioletni chłopiec był świadkiem pochodu niewidomych, co zainspirowało go do odtworzenia tej sceny na podłodze w domu. To wydarzenie oraz wszystko, co otaczało artystę, stanowiło źródło jego inspiracji. Munch szkicował studia wnętrz, portrety, ptaki, a także części ciała oraz fantazyjne sceny historyczne nawiązujące do sag norweskich. Jako trzynastolatek odwiedził doroczną wystawę Towarzystwa Sztuk Pięknych, które stało się jego głównym miejscem, gdzie rozwijał swój talent poprzez kopiowanie dzieł rodzimych pejzażystów. Towarzystwo Sztuk Pięknych, które było jedyną instytucją, na której początkujący artyści mogli liczyć na mecenat, było jednak konserwatywnym organem, niechętnym zmianom i nowym prądom artystycznym.

„Pamiętam, że jako 7-letni chłopiec chwyciłem raz kawałek węgla, położyłem się na podłodze i narysowałem ślepców. Obraz monumentalnej wielkości. Pamiętam, że praca ta sprawiła mi radość i czułem, że ręka jest mi bardziej posłuszna niż wtedy, gdy rysowałem na odwrocie recept ojca.” – Edvard Munch.

Munch to artysta, którego twórczość nie da się jednoznacznie sklasyfikować jako symboliczną lub ekspresjonistyczną. Jego obrazy zawierają zarówno elementy symboliki, jak i cechy charakterystyczne dla ekspresjonizmu. Munch chciał oddać na płótnie swoje wewnętrzne przeżycia, emocje, lęki i marzenia. Jego prace emanują mrocznym pesymizmem i neurotycznymi obsesjami. Munch obserwował świat, ale równie ważne było dla niego zaglądanie w głąb swojej duszy i analizowanie własnego wnętrza.

Astrid Lindgren

Astrid Lindgren była szwedzką pisarką, która urodziła się w Vimmerby 14 listopada 1907 roku. Zadebiutowała jako trzynastolatka, publikując swoje teksty w lokalnej gazecie. Później skupiała się na pisaniu reportaży i uczyła się stenografii oraz maszynopisania. Redagowała również czasopismo i zajmowała się pracami związanymi ze stenografią. Jej pierwsze dzieła dla dzieci powstały w 1944 roku. W wieku 37 lat udało jej się opublikować swoją pierwszą książkę, „Zwierzenia Britt-Marii”, która spotkała się z bardzo dobrym przyjęciem krytyki.

„Dzieciństwo bez książek – to nie byłoby dzieciństwo. To byłoby jak bycie zamkniętym z dala od zaczarowanego miejsca, gdzie można pójść i znaleźć najrzadszy rodzaj radości.” – A. Lindgren.

Podobało się zwłaszcza to, że w pracy zawarła przesłanie odnoszące się do bieżących zdarzeń i psychologii, które ukryła za powierzchowną warstwą fantastyki i humoru. Pippi Pończoszanka, jej najbardziej znana postać, pojawiła się w tej książce, a następnie Lindgren rozwijała jej historie. Jej książki były bestsellerami w Szwecji i zdobyły popularność w innych krajach dzięki tłumaczeniom na 73 języki.

Zdobyła posadę w wydawnictwie Rabén & Sjögren jako redaktor literatury dziecięcej. Jej dorobek literacki obejmuje ponad 20 powieści i opowiadań, które zostały zekranizowane, wystawione na deskach teatrów i transmitowane w radiu.

„Nie chcę pisać dla dorosłych. Chcę pisać dla czytelników, którzy potrafią czynić cuda. Tylko dzieci czynią cuda, kiedy czytają.”- A. Lindgren.

W Polsce szczególne miejsce zdobyła książka „Dzieci z Bullerbyn”, która stała się lekturą szkolną. Lindgren zmarła 28 stycznia 2002 roku w Sztokholmie, a jej pogrzeb był ważnym wydarzeniem, z udziałem wielu znanych osobistości z całego kraju i ze świata.

Andreas Engesvik

Andreas Engesvik jest norweskim projektantem, który zdobył uznanie w wielu dziedzinach projektowania, w tym w meblarstwie, oświetleniu, produktach spożywczych i opakowaniach. W swojej pracy słynie z minimalistycznego i funkcjonalnego podejścia, skupiając się na prostocie i elegancji.

Jego projekty są często inspirowane naturą i otaczającym środowiskiem, co widać w jego wykorzystaniu naturalnych materiałów i organicznych kształtów. Engesvik jest również znany z eksperymentowania z różnymi formami i kolorami, tworząc projekty, które łączą w sobie estetykę i praktyczność.

Jego prace były wielokrotnie nagradzane, a on sam jest uznawany za jednego z najbardziej wpływowych norweskich projektantów. Engesvik jest również nauczycielem i wykładowcą, dzieląc się swoją wiedzą i doświadczeniem z przyszłymi pokoleniami projektantów. Jego projekty są eksponowane na wystawach w kraju i za granicą, a wiele z nich zostało włączonych do stałych kolekcji muzeów i galerii sztuki.

Kjetil Thorsen

Kjetil Thorsen to uznany norweski architekt i projektant, który wraz z innymi założycielami założył biuro architektoniczne Snøhetta w 1989 roku. Jego praca koncentruje się na połączeniu sztuki, nauki i technologii w celu stworzenia innowacyjnych projektów architektonicznych. Jednym z najbardziej znanych projektów Kjetila Thorsena jest Opera w Oslo, która została ukończona w 2008 roku. Budynek ten został zaprojektowany w taki sposób, aby harmonijnie wpisywał się w otaczającą go przestrzeń miejską. Opera jest przykładem projektowania architektury, która łączy sztukę z funkcjonalnością, aby stworzyć nie tylko piękne, ale także praktyczne miejsca.

Innym ważnym projektem, nad którym pracował Kjetil Thorsen, jest Muzeum Sztuki Współczesnej w San Francisco. Budynek ten został ukończony w 1995 roku i od tamtej pory stał się jednym z najważniejszych muzeów sztuki współczesnej w Stanach Zjednoczonych. Kjetil Thorsen zaprojektował ten budynek z myślą o wprowadzeniu naturalnego światła do wnętrza, co pozwala na lepszą prezentację sztuki. Jego praca jest doceniana na całym świecie i otrzymała wiele nagród i wyróżnień, w tym Nagrodę Miesa van der Rohe w 2009 roku. Kjetil Thorsen jest uważany za jednego z najbardziej innowacyjnych i wpływowych architektów naszych czasów, który tworzy projekty, które wpływają na życie milionów ludzi na całym świecie.

Peter Opsvik

Peter Opsvik to norweski projektant mebli, który zasłynął dzięki swoim innowacyjnym projektom. Jego koncepcje projektowe opierają się na idei, że projektowanie mebli powinno uwzględniać potrzeby użytkowników, a nie tylko estetykę. Opsvik skupia się na tworzeniu mebli, które wpływają pozytywnie na zdrowie i samopoczucie użytkowników. Jednym z najbardziej znanych projektów Petera Opsvika jest krzesło „Balans”, które jest uważane za przełomowy w dziedzinie ergonomii. Krzesło to umożliwia użytkownikowi siedzenie w naturalnej pozycji, co pozwala na poprawę postawy i zmniejszenie bólu pleców. Krzesło „Balans” wykorzystuje zasadę balansu, co oznacza, że użytkownik siedzi na podporze w formie ławeczki, która pozwala na swobodne poruszanie się i zmianę pozycji.

Innymi projektami Petera Opsvika są między innymi: krzesło „Tripp Trapp”, które zostało zaprojektowane z myślą o dzieciach i umożliwia dostosowanie siedziska i podnóżka do ich wzrostu oraz stół „Ekstrem”, który został zaprojektowany z myślą o pracy w pozycji stojącej. Opsvik zyskał międzynarodową sławę dzięki swoim innowacyjnym projektom, a jego meble są doceniane przez klientów na całym świecie. Jego podejście do projektowania mebli skupia się na połączeniu funkcjonalności, wygody i estetyki, co czyni jego projekty nie tylko praktycznymi, ale także pięknymi i designerskimi.

Fot: Unsplash / Seth kane