15 lutego 2023 roku Minister Spraw Zagranicznych Szwecji Tobias Billström wygłosił w szwedzkim parlamencie Exposé Rządowej Polityki Zagranicznej. W przemówieniu minister zaprezentował priorytety polityki zagranicznej Szwecji na 2023 r.
„Szwecja wkracza w nową erę. Właśnie dlatego wyznaczamy teraz nowy ogólny kurs polityki zagranicznej, bezpieczeństwa i obrony. Rząd będzie przede wszystkim prowadził szwedzką i europejską politykę zagraniczną, której sercem będą szwedzkie interesy i wartości demokratyczne” – minister spraw zagranicznych Szwecji Tobias Billström
Minister spraw zagranicznych Tobias Billström w swoim przemówieniu skupił się na inwazji Rosji na Ukrainę, szwedzkim wsparcie dla Ukrainy i najważniejszym priorytecie polityki zagranicznej – członkostwie w NATO. Podkreślono, że Szwecja zapewniła Ukrainie wsparcie militarne, zaawansowaną broń oraz pomoc humanitarną i gospodarczą. Rząd zapewnia, iż Szwecja będzie silnym partnerem Ukrainy w trakcie odbudowy kraju po wojnie. Wsparcie dla Ukrainy będzie tak długo, jak będzie to konieczne.
Szwecja ma swoje miejsce w Sojuszu
Przyszłe członkostwo w NATO oznacza nową tożsamość szwedzkiej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa. Rząd zamierza w marcu skierować do Riksdagu projekt ustawy o członkostwie Szwecji w NATO. Dotychczasowe silne poparcie dla akcesji Szwecji do NATO, zarówno w parlamencie, jak i w opinii publicznej daje mocny impuls do działania rządzącym. Zdaniem ministra Tobiasa Billströma Szwecja ma bardzo silne poparcie w NATO, czego wyrazem są gwarancje bezpieczeństwa ze strony wielu państw członkowskich.
„Szwecja będzie sojusznikiem, na którym można polegać. Przystępując do NATO, wzmocnimy wpływ naszej polityki bezpieczeństwa oraz nasz wkład w bezpieczeństwo i stabilność w całym obszarze euroatlantyckim. Szwecja będzie silniejsza dzięki NATO, a NATO będzie silniejsze dzięki Szwecji” – minister spraw zagranicznych Szwecji Tobias Billström
Minister spraw zagranicznych wskazywał na “unikalne umiejętności”, które Szwecja może wnieść poprzez członkostwo w NATO. Podał przykład szwedzkiej technologii, która ma stać się cennym atutem dla rozwoju zdolności wojskowych państw członkowskich NATO.
Szwecja i Francja to jedyne kraje Unii Europejskiej, które mają możliwość wystrzeliwania satelitów. Jesteśmy wiodącym narodem w kosmosie i nadal będziemy przewodzić w tej dziedzinie. – minister spraw zagranicznych Szwecji Tobias Billström.
Kraje nordyckie razem są silne
W świetle nowego środowiska bezpieczeństwa szwedzki rząd będzie koncentrował się na współpracy z krajami nordyckimi. W trakcie przemówienia minister spraw zagranicznych podkreślił, iż kraje nordyckie tworzą jedną z najstarszych i najściślej powiązanych struktur współpracy regionalnej na świecie. Naturalnym jest, iż stosunki z Finlandią zostaną jeszcze bardziej pogłębione dzięki członkostwu obu krajów do NATO.
W kwestii Unii Europejskiej szwedzkie władze twierdzą, iż UE powinna pogłębiać stosunki z Wielką Brytanią m.in. w dziedzinie polityki zagranicznej i bezpieczeństwa. Ważna jest również współpraca z radą ds. handlu i technologii między UE a USA. Dzięki tej współpracy możliwa jest koordynacja działań i poszukiwania wspólnych transatlantyckich zasad gry technologicznej i zarządzania rywalizacją mocarstw. Szwecja chce być w przyszłości siłą napędową w sprawach cybernetycznych. Poprzez strategię należy zapewnić, aby polityka cybernetyczna i cyfryzacyjna była zgodna z interesami w zakresie polityki bezpieczeństwa i obrony oraz aby promowała wartości szwedzkiej polityki zagranicznej. Rząd powoła również specjalnego wysłannika ds. międzynarodowych kwestii cybernetycznych.
USA są dla Szwecji ważne
Pojawił się również wątek USA, w którym minister podkreślał bardzo ważne znaczenie Stanów Zjednoczonych dla bezpieczeństwa Europy. Kanada również została przedstawiona jako ważny partner dla Szwecji i Europy. W kwestii stosunków Szwecji z Chinami najlepszym rozwiązaniem jest wsłuchiwanie się w głos europejskich partnerów oraz współpraca transatlantycka. Szczególnie w kwestii Tajwanu, gdzie chińskie działania są dla Szwecji powodem do niepokoju.
Państwa położone nad Oceanem Indyjskim i Pacyfikiem oraz w Ameryce Łacińskiej od dawna są ważnymi partnerami w polityce zagranicznej i handlowej. Szwecja widzi duży potencjał i duże możliwości rozwoju szwedzkich inwestycji. Rząd ma nadzieję, że wiosną uda się podpisać umowę o wolnym handlu między UE a Nową Zelandią, a w ciągu roku zakończyć negocjacje z Australią.
Sprawa Ukrainy jest sprawą Szwecji. Atak znacząco wpływa na stabilność regionu. Ma to wpływ zarówno na Szwecję i całą globalną sytuację bezpieczeństwa. Szwecja wraz z UE będzie naciskać na sprawę pociągnięcia do odpowiedzialności za zbrodnie popełnione podczas rosyjskiej agresji na Ukrainę. Odpowiedzialni za zbrodnię muszą zostać postawieni przed sądem. Szwecja popiera utworzenie trybunału zajmującego się zbrodniami popełnionymi na Ukrainie i z zadowoleniem przyjmuje utworzenie międzynarodowego centrum ścigania zbrodni wojennych Rosji. Szwecja działa również na rzecz odpowiedzialności za pośrednictwem Międzynarodowego Trybunału Karnego, Rady Praw Człowieka ONZ i OBWE. Ponadto droga Ukrainy do członkostwa w Unii Europejskiej ma silne poparcie szwedzkiego rządu.
Pokój i demokracja nie są warunkami oczywistymi. Muszą być zdobywane przez każde pokolenie, przez każde państwo i muszą być nieustannie bronione. – minister spraw zagranicznych Szwecji Tobias Billström.
Oprócz wsparcia dla Ukrainy, priorytetem są inicjatywy na rzecz zmniejszania ubóstwa, polepszania stanu służby zdrowia, wsparcie humanitarne, demokracja i prawa człowieka, wzmocniona praca na rzecz klimatu oraz inwestycje w prawa i możliwości kobiet.
Szwecja przystępuje do NATO bez żadnych warunków i ograniczeń. Ale tak samo jak inne kraje nordyckie będące w NATO uważamy, że posiadanie broni jądrowej na własnym terytorium w czasie pokoju nie jest istotne. Rząd chce również przygotować priorytety prezydencji szwedzkiej w Radzie Nordyckiej, uwzględniając przy tym zacieśnianie więzi między krajami nordyckimi i bałtyckimi. Szwecja będzie kontynuować pracę nad realizacją wizji regionu nordyckiego jako najbardziej zrównoważonego i zintegrowanego regionu świata do 2030 roku.
Szwecja prowadzi i będzie realizować ambitny program wolnego handlu. Handel zbudował szwedzką gospodarkę i przyczynił się do powstania silnej marki za granicą. Na wolnym i otwartym rynku innowacyjne i konkurencyjne przedsiębiorstwa przyczyniają się do wzrostu i dobrobytu, a także do transformacji ekologicznej i cyfrowej.
Szwecja deklaruje, iż nadal będzie zaangażowana w działania na Bliskim Wschodzie, w regionie Sahelu, półwyspie somalijskim i regionu Wielkich Jezior Afrykańskich. Podobnie w Azji Zachodniej oraz Azji Południowej i Południowo-Wschodniej. W kwestii konfliktu Izrael-Palestynę, Szwecja będzie działać na rzecz rozwiązania dwupaństwowego opartego na prawie międzynarodowym.
Sytuacja w Afganistanie stanowi pogwałcenie praw człowieka. Szwedzki rząd będzie kontynuował działania na rzecz równości płci, by kobiety nie były wykluczane z edukacji, życia zawodowego i społecznego. Niepokój budzą działania Iranu w dziedzinie jądrowej i destabilizująca rola w regionie m.in. poprzez współprace wojskową z Federacją Rosyjską.
Rosja jest zagrożeniem
Dla Federacji Rosyjskiej gaz stał się potężną bronią geopolityczną, a atak Rosji na Ukrainę przyspieszył przejście na energię bez paliw kopalnych. Zielona transformacja jest konieczna i stwarza nowe możliwości zatrudnienia i wzrostu. Nowe priorytety polityki zagranicznej wskazują, iż Szwecja musi w pełni wykorzystać synergię między finansowaniem działań związanych ze zmianą klimatu, handlem i innowacjami. Rząd będzie ściśle współpracował ze szwedzkimi firmami za granicą w celu promowania eksportu i handlu zagranicznego, inwestycji i szwedzkiej konkurencyjności.
Exposé Tobiasa Billströma zbiera różne recenzje od pochwał po krytykę. Opozycja uważa, że odejście od feministycznej polityki zagranicznej jest złym wyborem i rząd Kristerssona popełnia błąd. Krytykowane są również kwestie związane z ubóstwem, argumentując, iż ta kwestia jest zbyt płytko omówiona. Poztywny odbiór zyskała kwestia Ukrainy i pomocy po wojnie oraz chęć rozwoju w dziedzinie cyfryzacji i cyberbezpieczeństwa.
Fot: Flickr / aut. Marie Sahlén
Źródło:
Government Offices of Sweden, Statement of Foreign Policy 2023 (15.02.2023), https://www.government.se/speeches/2023/02/statement-of-foreign-policy-2023/