Norwegia planuje zaostrzenie regulacji dotyczących mediów społecznościowych, koncentrując się na ochronie młodych użytkowników. Rząd rozważa wprowadzenie ograniczeń wiekowych, które mają chronić dzieci i młodzież przed negatywnym wpływem internetu. Nie ogłoszono jeszcze terminu wprowadzenia nowych przepisów ani ich szczegółowych zasad, ale wstępne propozycje zakładają zakaz zbierania danych od użytkowników poniżej 15. roku życia.
Pisarka i medioznawczyni Maja Lunde, znana z zaangażowania w kwestie ochrony dzieci przed mediami społecznościowymi, z zadowoleniem przyjęła plany rządu. Uważa, że ograniczenia wiekowe mogłyby być jeszcze bardziej rygorystyczne, by lepiej chronić młodych użytkowników. Jej zdaniem, regulacja jest niezbędna dla zapewnienia dzieciom zdrowszego dzieciństwa, z mniejszą presją i dostępem do szkodliwych treści. Choć wielu popiera te regulacje, pojawiają się również głosy sprzeciwu. Christer Hyggen, badacz dziecięcej aktywności w internecie, zwraca uwagę, że media społecznościowe pełnią ważną rolę w życiu młodych ludzi. Ograniczenie dostępu może wpłynąć negatywnie na ich udział w debacie publicznej oraz dostęp do informacji. Zdaniem Hyggena kluczowe jest, by znaleźć balans między ochroną a prawem dzieci do uczestnictwa w życiu społecznym.
Ochrona prywatności jako główny cel nowego prawa
Jednym z najważniejszych założeń planowanych przepisów jest ochrona prywatności dzieci. Zakaz zbierania danych od osób poniżej 15. roku życia mógłby znacząco ograniczyć możliwość korzystania z mediów społecznościowych przez młodszych użytkowników. Rząd Norwegii od lat podkreśla, że surowe przepisy dotyczące ochrony danych osobowych są konieczne w dobie intensywnego rozwoju cyfrowego.
Zarówno rząd, jak i eksperci zdają sobie sprawę, że wprowadzenie surowych przepisów nie jest prostym zadaniem. Norwegia staje przed wyzwaniem, by skutecznie chronić młodych użytkowników, nie odbierając im jednocześnie możliwości korzystania z mediów społecznościowych w sposób bezpieczny i odpowiedzialny. Rozważane regulacje mają na celu zrównoważenie tych potrzeb i zapewnienie dzieciom zdrowego środowiska online.
Ochrona dzieci w Internecie to kluczowy priorytet chociażby agendy cyfrowej UE na najbliższą kadencję. W ramach wdrażania aktu o usługach cyfrowych (DSA), UE podejmuje kroki mające na celu ochronę nieletnich przed zagrożeniami związanymi z mediami społecznościowymi. Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen zwraca uwagę na problemy, takie jak uzależnienie od mediów społecznościowych i cyberprzemoc, które szczególnie dotykają młodych użytkowników. W związku z tym wyznaczyła Michaela McGratha, desygnowanego komisarza, do przygotowania projektu aktu o rzetelności cyfrowej (Digital Fairness Act) w celu wzmocnienia ochrony konsumentów, ze szczególnym uwzględnieniem nieletnich. Jedną z kluczowych, wciąż otwartych kwestii w UE pozostaje skuteczna weryfikacja wieku użytkowników. Proponowanym rozwiązaniem może być cyfrowy portfel UE, a tymczasem Francja wdrożyła weryfikację wieku na stronach pornograficznych poprzez sprawdzanie kart kredytowych.
Szwecja wprowadza nowe ograniczenia na ekrany i „kartę aktywności” dla dzieci
Minister spraw socjalnych Szwecji Jakob Forssmed ogłosił nowe inicjatywy mające na celu ograniczenie korzystania z urządzeń cyfrowych przez dzieci i młodzież. Po analizie raportów wykazujących negatywne skutki nadmiernego korzystania z ekranów, władze postanowiły wprowadzić specjalną „kartę aktywności”, która umożliwi darmowy dostęp do zajęć sportowych i rekreacyjnych. Forssmed podkreślił, że młodzi ludzie, wychowani w świecie cyfrowym, często mają trudności z ograniczeniem czasu przed ekranem, co negatywnie wpływa na ich zdrowie i samopoczucie. Od przyszłego roku dzieci w wieku od 8 do 16 lat będą mogły korzystać z państwowego rocznego karnetu z dofinansowaniem wynoszącym od 500 do 2000 koron (około 200-800 zł), co umożliwi im udział w zajęciach sportowych, rekreacyjnych oraz wypożyczenie sprzętu sportowego, takiego jak narty czy łyżwy. Inicjatywa ma być alternatywą dla ekranów, oferując młodym ludziom zdrową i angażującą formę spędzania wolnego czasu. „Musimy młodym ludziom coś zaproponować w zamian”, wyjaśnił Forssmed.
Szwecja obecnie rezygnuje z wielu narzędzi cyfrowych w szkołach, przywracając tradycyjne przybory szkolne, takie jak ołówki, długopisy i podręczniki. Forssmed zaznacza, że masowy dostęp do smartfonów i mediów społecznościowych znacząco zmienił pierwotne założenia edukacyjne, powodując, że uczniowie bardziej koncentrują się na świecie wirtualnym niż na nauce i bezpośrednich relacjach. Badania szwedzkiego Urzędu Zdrowia Publicznego ujawniają, że średni czas spędzany przed ekranem przez młodzież poza szkołą wynosi około 6,5 godziny dziennie. Nadmierne korzystanie z mediów społecznościowych wiąże się z niepokojącymi konsekwencjami, takimi jak zaburzenia snu, stany lękowe oraz depresja. Wśród dziewcząt w wieku nastoletnim aż 32% śpi zaledwie 6 godzin na dobę, co prowadzi do problemów z pamięcią i przetwarzaniem emocji.
Forssmed podkreśla, że Szwecja mierzy się z „kryzysem snu” – wielu nastolatków poświęca godziny wieczorne na przeglądanie mediów społecznościowych, przez co skraca czas snu. Minister przypomniał, że młodzież potrzebuje co najmniej 8-9 godzin snu, aby prawidłowo się rozwijać, a systematyczne niedosypianie wpływa negatywnie na ich kondycję fizyczną i psychiczną, w tym na przyswajanie wiedzy i samopoczucie. Szwedzki Urząd Zdrowia Publicznego na początku września opublikował zalecenia, które mają pomóc rodzicom i opiekunom w kontrolowaniu czasu spędzanego przez dzieci przed ekranami. Dzieci do 2. roku życia nie powinny w ogóle korzystać ze smartfonów ani tabletów, dzieci w wieku 2-5 lat maksymalnie godzinę dziennie, a dzieci starsze – odpowiednio 1-2 godziny w wieku 6-12 lat i do 3 godzin w wieku 13-18 lat. Zalecenia zawierają także wytyczne, aby zrezygnować z ekranów przed snem oraz pozostawiać urządzenia poza sypialnią.
Rząd Szwecji pracuje również nad przepisami wprowadzającymi zakaz korzystania z telefonów komórkowych w szkołach, jednak wiele placówek edukacyjnych wprowadza takie ograniczenia we własnym zakresie. W grudniu Urząd Zdrowia Publicznego ma opublikować poradnik, który pomoże rodzicom lepiej zarządzać cyfrowym czasem dzieci. Forssmed wyraził nadzieję, że wdrożenie tych środków, w tym „karty aktywności”, przyniesie pozytywne zmiany w życiu młodych Szwedów, pozwalając im lepiej dbać o zdrowie, rozwijać pasje i odnaleźć równowagę między światem cyfrowym a rzeczywistością.
Fot: Flickr